Kurumsal Yönetim Derecelendirmelerinin Stratejik Değeri

2007 yılında Vestel’in ilk kurumsal yönetim derecelendirmesini açıklamasını takiben, 2015 yılı sonu itibariyle 58 Türk şirketi kurumsal yönetim derecelendirme sistemine girdi. Vestel’in ilk derecelendirmesi 75.91 iken, 2015 yılında 91.24’lük bir seviyeye ulaştı. 2015 sonuna gelindiğinde, derecelendirme sistemindeki tüm şirketlerin ortalama puanı 90.92 ve Anadolu Efes, TSKB, Tav, Aksa ve Arçelik derecelendirme puanında lider şirketler.

Sıra Şirket Tarih Puan
1 Anadolu Efes 22.05.15 95.49
2 TAV Havalimanları 21.08.15 95.19
3 TSKB 20.10.15 95.19
4 AKSA Akrilik 23.07.15 95
5 Arçelik 22.07.15 94.8
6 Tüpraş 02.10.15 94.41
7 Doğuş Otomotiv 15.12.15 94.2
8 Coca Cola İçecek 01.07.15 94.02
9 Pınar Su 04.12.15 93.71
10 Hürriyet 18.09.15 93.58

Derecelendirmeler, bir şirketin kurumsal yönetim ilkeleri açısından dört alt başlıkta değerlendirmesini yansıtıyor: (1) pay sahipleri ve (2)  paydaşlara sağlanan hakler, (3) şeffaflık ve (4) yönetim kurulu yapısı. Derecelendirme sistemine katılan şirketlerin hisse senetleri, kurumsal yönetim endeksi’nde endekslenme ve yatırımcılara yönetim yapıları hakkında kalite sinyalleri verme şansını yakalıyor.

Peki sisteme girmek şirketler için ne gibi faydalar sağlıyor? Bu sorunun cevabını bulmak için, Koç Üniversitesi’nden Dr. Uğur Çelikyurt ile birlikte bir araştırma projesi yürüttük. Bu projemiz, Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği’nin katkılarıyla, kurumsal yönetim derecelendirmelerinin sermaye piyasalarındaki stratejik değerine odaklandı. Cevabını aradığımız soru; kurumsal yönetim derecelendirmelerini açıklayan firmaların sermaye piyasalarında nasıl davranış sergilediği ve yatırımcıların şirketlerin önemli sermaye hareketlerine nasıl tepki verdiği idi.

Finans literatürü, gönüllü açıklamalar konusunda iki ayrı görüş sunar. İlk görüş bu açıklamaların, ikincil halka arz veya şirket satın almalarından önce hisse senedi fiyatlarını yapay olarak arttırmaya yönelik olabileceğini söyler. İkinci görüş işe, gönüllü yapılan ek açıklamaların yatırımcılar ile yöneticiler arasındaki bilgi açığını giderdiğini ve bu sebeple hisse senedi fiyatlarında anlamlı bir artışa sebep olduğunu savunur.

Biz de araştırmamızda, kurumsal derecelendirme sistemine giren Türk şirketlerinin ikincil halka arz ve şirket satın alımlarını gözlemleyip, sisteme girmeyen şirketlerle karşılaştırdık. İlk görüşe göre, sistemdeki şirketlerde sisteme girişlerini takiben daha çok ikincil halka arz ve şirket satın alma gözlemlememiz gerekirdi. Böylece, sistemdeki şirketler yapay hisse senedi artışlarından -bir anlamda haksız- fayda etmiş olurlardı. Oysa sonuçlarımız, bunun tersini gösterdi. Sisteme giren şirketler, istatistiki olarak anlamlı derecede daha az ikincil halka arz ve şirket satın alma yapıyorlar. Her iki sermaye hareketinin de yatırımcılar tarafından çok istenmeyen yüksek riskli hareketler olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bulgumuz bize derecelendirme sistemine giren şirketlerin ikincil halka arz ve şirket satın alımlarında daha seçici ve ihtiyatlı kararlar verdiğini söylüyor.

İkinci görüşe göre, gönüllü kurumsal derecelendirme açıklamaları yatırımcılar için gerçek anlamda pozitif değer yaratıyor olmalıydı. Bu görüşü test etmek için, bir sonraki adımda, sisteme giren şirketlerin ikincil halka arz ve şirket satın alımlarına piyasaların verdiği tepkileri inceledik. Bulgularımız, kurumsal derecelendirmelerini açıklayan şirketlerin diğer şirketlere göre, hem ikincil halka arz hem de şirket satın alımlarında piyasa değerlerinde artış yaşadığını gösterdi.

Bulgularımızdan vardığımız genel sonuç, kurumsal derecelendirmelerini açıklayan şirketlerin daha sonraki önemli sermaye hareketlerinde bu derecelendirmelerden yükselen piyasa değeri anlamında fayda elde ettikleridir.

Gelecek araştırmalar, kurumsal yönetim derecelendirme açıklamalarının rakip firmaların piyasa değerinde ve yabancı yatırımcı çekmede etkilerini araştırarak, derecelendirme sistemine girmeyi değerlendiren yönetim kurullarına biraz daha yardımcı olabilirler.

Birgül Arslan ve Uğur Çelikyurt

*TKYD‘ye araştırmamıza sağladığı katkılarından dolayı teşekkür ederiz.